Als de familie Radstake door het dorp loopt zal menig hoofd omdraaien om even te blijven kijken. Bob en Cathelijn zien er namelijk heel anders uit dan gemiddeld. Excentriek, raar, bijzonder, gek, middeleeuws…...hebben ze allemaal wel een keer gehoord. Dát ze er zo uit zien heeft een eenvoudige reden en wie de moeite neemt om ze naar hun buitengewone levensstijl te vragen zal op elke vraag, hoe gek die ook is, netjes antwoord krijgen. Groen Gebogen ontmoet deze “off-grid” familie op zo ongeveer de donkerste en kortste dag van het jaar. Van een afstandje zie je het kleine torentje op een stokoude kastanjestam al staan. Buiten is het kil en grijs, maar binnen in de woning van de familie – op het Nierveer aan de Zuidelijke Vechtdijk – barst het van de warme kleuren en natuurlijke uitstraling. Tijd voor wat vragen!
Namen: Bob & Cathelijn Radstake
Leeftijd: 43 & 41 jaar
Beroep: eigenaren van VOF ‘The Greenman Project’ & initiatiefnemers van Stichting Het Levende Dorp
Dalfsen sinds: 2011
Waarom Dalfsen: we konden hier wat vinden
“Ja we moeten het even zonder licht doen”, zegt Cathelijn. “De stroom is even op, maar dat komt straks wel weer. Maar een kopje koffie bij kaarslicht is ook wel wat”, zegt ze. En dat is inderdaad zo…
“We wonen hier off-grid”, vervolgt Bob. “Dat betekent geen aansluitingen. Geen water, geen gas, geen elektriciteit. We halen af en toe water op met jerrycans, onze stroom komt van een paar zonnepaneeltjes en we houden ons warm met een speciale beton/tegel kachel. Paar blokjes per dag en het huisje blijft lekker warm”. In het prachtig vormgegeven gebouwtje naast het woonhuis staat een waterpomp. “Helaas….hij is even stuk. We experimenteren ermee, maar nu halen we drinkwater bij de boer. Thuis hebben we een composttoilet, waarbij doorspoelen niet nodig is”, zegt Cathelijn.
“Ik heb een aantal bedrijven opgezet en een keurig huis gebouwd. Gewoon geld verdiend en een leven geleid waarvan veel mensen zullen zeggen: “Zo hoort het”, zegt Bob al frummelend in z’n haar. “Maar ik zat een keer voor de tv op de bank, zoals wel vaker en ineens bekroop me zo’n naar gevoel. Zo moet en wil ik het niet langer. Vanaf dat moment ben ik het helemaal anders gaan doen en gaan experimenteren. Voordat ik hier terechtkwam heb ik in Deventer gewoond op een boot en toen die zonk nog een tijdje in een ouwe kelder, ook in Deventer”, vervolgt Bob. “Maar toen hier op het Nierveer (of Jettebosje, zoals sommigen het noemen) kwam ik Cathelijn weer tegen. Ze woonde hier ook net. We kenden elkaar al wel maar hier sloeg de vonk over en niet veel later werd onze dochter hier geboren. Samen pakten we deze levensstijl op”.
“Wij zijn beiden eigenaar van VOF ‘The Greenman Project’. En daarmee nemen we betaalde opdrachten aan”, geeft Bob te kennen. “De meeste mensen kennen ons van het levend bouwen en het levende dorp. Maar we worden ook gevraagd voor recycle bouw en eco-bouw. Cathelijn heeft ook nog een kleine handel in eco-kleding en is Yogadocent.
“We proberen veel te recyclen, de natuur niet uit te putten en gebruik te maken van wat de wereld biedt. Het leven is daarom niet persé duur. Ik vind het erg raar om met je auto naar je werk om daar geld te verdienen om je auto te betalen. Dat is gechargeerd natuurlijk, maar dat zou toch anders moeten”, zegt Bob.
Het valt op dat Bob en Cathelijn niet of nauwelijks oordelen. Je kent ze wel….die activisten van een strenge natuur- of dierenclub die ruw te werk gaan en erg rechtlijnig optreden.
“Ja waarom zouden we”, zegt Bob lachend. “Daar wek je alleen maar meer tegengas mee op en kom je nooit dichter tot elkaar. Wij hebben een beeld van de wereld en dat gaan we niemand opdringen, nee we laten iedereen zien hoe het anders kan. En wat we leren en ontdekken, dat delen we met iedereen”. Dat delen is ook een ontwikkeling die de familie Radstake vaker ziet gebeuren. “We zijn er nog láng niet, maar je kunt ontzettend veel delen. Je ziet al deelauto’s, gezamenlijke moestuinen enz. Er zijn heel veel daklozen en er staan zo ontzettend veel panden leeg. Breng dat bij elkaar en deel een beetje meer. Delen is het nieuwe hebben”, zegt Bob.
Ze zijn niet aangesloten op het lichtnet, geen gas, geen water, eco kleding……veel mensen komen dan vanzelf met de vraag: ‘Hoe staan jullie eigenlijk in de maatschappij?’. Daar heeft Cathelijn wel een antwoord op: “We staan aan een grote kant van mensen die niet perse al geld (wil) bezitten, daarentegen wel behoefte hebben aan lichtpuntjes in het leven en goede hoop voor de toekomst. Niet midden in de stress, maar meer in balans met jezelf en dichter bij de natuur. We werken voor en met iedereen, van alle leeftijden en, ons werk wordt breed gewaardeerd. We staan dus eigenlijk midden in de maatschappij!”
Bob en Cathelijn zijn gehecht geraakt aan Dalfsen. In juni is het tweede ‘Living Village’ festival…maar er zijn ook hobbels. “Iedereen blijft altijd maar hangen in regels”, zegt Bob. “Dat is in zekere zin niet erg, maar het belemmert regelmatig de innovatieve en creatieve vooruitgang. Op onze manier lopen we ver voor op duurzaamheid. Iedereen roept dat je moet verduurzamen, je huis isoleren en zonnepanelen op je dak. Nu hebben wij dat hier in een soort ultieme ‘off-grid’ vorm gerealiseerd, maar de regels van gemeente en overheid beperken ons aan veel kanten. Want wat wij doen, mag dan weer niet. Sommige wetten zijn zo complex dat ze aan zichzelf ten onder gaan en problemen brengen waar ze juist oplossingen moesten aandragen. Dalfsen als gemeente is streng. Ze heeft een ontmoedigingsbeleid voor mensen die 'buiten de lijntjes kleuren en innovatief bezig zijn‘, zegt Bob gelaten. “We hebben hier een prachtige oude kastanjestam met een torenhuisje erop. Je ziet ‘m doorgaans amper en bovendien niemand heeft er last van. De stam is als een monument van een oude bosreus. Maar de welstandscommissie zegt dat ie 60cm te hoog is. Daarom is ons eerder een dwangsom opgelegd. Naar aanleiding hiervan hebben wij een vergunning aangevraagd die ons tijdelijk is verleend, deze loopt af op 1 juli , dan begint alles weer van voor af aan. Aan de andere kant worden wij juist gevraagd om mee te denken over de mogelijkheden voor innovatieve projecten die binnen LOS Leader (Locale Ontwikkelings Strategie, EU Subsidie) vallen en oplossingen voor groenstroken en onderhoud van stukken groen.”
Het huisje naast de woning heeft wat van het sprookjesbos in de Efteling. “Nee nee, dit is geen decor” zegt Bob corrigerend. “Dit is niet de Efteling, maar de ‘Echteling’. We maken veel zelf met gerecycled of tweedehands materiaal. Momenteel zijn we bezig om een nieuwe CNC machine aan te schaffen. Daarmee willen we oud of verwaarloosd hout zoals steiger en balkhout een nieuw leven inblazen door er bijvoorbeeld mooie rozetten of lijnenwerk in te frezen. Niet zo’n ‘crappy’ steigerhouten meubelstuk, maar echt waardevol materiaal. Mooie onderdelen voor tiny houses bijvoorbeeld. We gaan op The Living Village festival demonstreren hoe dat in zijn werk gaat. Iedereen die dat interessant vindt kan komen kijken.
Het enige is dat we wel nog een plek moeten hebben waar we die machine kunnen stallen en gebruiken. Hij is duur en groot, dus niet elke schuur voldoet. Als er dus nog iemand is die een plek heeft voor ons, dan mag deze persoon zich melden bij ons”, geeft Bob hoopvol aan.
Afgelopen oktober was programmamaakster Lauren Verster op bezoek bij de familie. “Ze hebben ons 3 dagen gevolgd voor het programma ‘Lauren! En het geld’. “Op 11 januari organiseerden we voor geïnteresseerden een vraag- en antwoordavond in de Stoomfabriek”, gaat Cathelijn verder. “We bekeken daar met de zaal de uitzending nog ’s en na een kop koffie gingen we in op alle vragen en probeerden daar passend antwoord op te geven.”
Plaats een bericht