“Ik ken het landschap hier zo goed, en iedere keer als ik op pad ga, hoop ik weer op dat onverwachte. Een nieuwe broedvogelsoort, een onbekend plantje, verse ottersporen.” Erwin Goutbeek is op een missie: alle dieren en planten die voorkomen in Dalfsen op de kaart zetten. Op de landelijke site waarneming.nl houdt hij de score bij. “Dalfsen staat nu op zo’n gemiddeld 800 getelde soorten, dat kunnen er makkelijk 2.000 worden. We hebben hier alleen al zo’n 1.000 soorten nachtvlinders en 200 soorten mossen. Ik heb dus nog heel veel te doen!”
Wie: Erwin Goutbeek
Leeftijd: 46 jaar
Beroep: ecoloog, natuurtechnisch medewerker
Dalfsen: geboren en getogen
Waarom Dalfsen: Ik houd van de diversiteit aan landschappen. Alles wat hier is ontstaan, komt door de Vecht.
Passie: zoveel mogelijk planten- en dierensoorten vinden en fotograferen
“Ik ben met natuur opgegroeid. Met mijn vader ging ik als klein jongetje al mee het veld in. Hij was vooral geïnteresseerd in de niet levende aspecten in het landschap, zoals geologie en archeologie. Al snel ging ik mijn eigen gang, want ik wilde de vogels leren kennen. Ik zocht elke soort op die ik tegenkwam. Ook van de vogels die alleen kwamen overvliegen. Daarna werd ik nieuwsgierig naar de libellen, dagvlinders en zweefvliegen. Iedere keer als ik een nieuwe soort ontdekte, ging er een wereld voor me open. Uiteindelijk kun je onderlinge relaties leggen tussen de aanwezige dieren en planten. Je bent dan in staat om het landschap te ‘lezen’. Aan bepaalde boomsoorten kan ik bijvoorbeeld zien hoeveel water er in de grond zit. En als er veel Watersnuffels (libellensoort) bij een vennetje zijn, is het water zuur.”
Erwin trekt wekelijks met verrekijker, camera, vleermuizendetector en geluidsapparatuur het veld in. “Alle biotopen van Nederland vind je hier: weilanden, oude Vechtarmen, zandwinplassen, heide velden, loofbossen en naaldbossen. We hebben hier alleen geen zee. Het liefst ga ik daar ook iedere maand even naar toe. Twee keer per jaar laat ik me, samen met drie mannen met dezelfde passie, afzetten met een rubberbootje op Rottumerplaat. Gaan we een weekend lang vogels tellen. Maar afgezien van de zee, vind ik hier in Dalfsen dus een grote variëteit aan landschappen. Het mooiste gedeelte vind ik langs de Vecht met zijn uiterwaarden, landgoederen en bossen. Het liefst ga ik ’s morgens heel vroeg. Het licht is dan mooi en de vogels zijn actiever terwijl de rest van de wereld nog in rust is. Ook ga ik wel eens ’s nachts om vleermuizen en uilen te spotten. Als het nieuwe broedseizoen aanbreekt, ga ik de oude stekjes af en ‘ja hoor, daar zit ‘ie weer!’ Uilen zijn erg trouw! Ook mysterieus trouwens!”
“Vorig jaar deed ik een bijzondere ontdekking. Ik hoorde een vogeltje waarvan er dat jaar maar zo’n vijftien in heel Nederland waren. Dit vogeltje laat zich niet zien, alleen maar horen. Ik liep ’s nachts rond en hoorde dus dat typische geluid van de Kleinstwaterhoen. Dan gaan er wel rillingen door je heen. Dat geeft zo’n kick. Met een geluidsopname kon ik bewijzen dat de vogel de uiterwaarden van Dalfsen had gevonden. Dezelfde dag kwamen er meteen veel liefhebbers langs om mee het veld in te gaan. Dankzij de media weet de hele wereld binnen een minuut dat hier een zeldzame vogel zit. Toen de beroemde Sperweruil in Zwolle was gesignaleerd, ben ik ook meteen gaan kijken.”
Met hulp van de site waarneming.nl is het een spannende race tussen alle gemeentes. Via deze site is de tussenstand te zien. Dalfsen staat nu nog op een 112e plaats. Maar daar komt snel verandering in wanneer de planten boven de grond komen. Je hebt er hele fanatieke tellers bij. Die brengen echt elke grasspriet in hun gebied in kaart. Dan zet je je woonplaats dus hoog in de ranglijst, want het gaat om de hoeveelheid verschillende soorten planten en dieren die je telt. Ik heb voor dit jaar een lijstje gemaakt van soorten die ik in Dalfsen wil spotten (zie kader). Deze planten en dieren zet ik allemaal op de foto. Naast een leuk ‘spel’, gaat het me ook om de bewustwording. De mens gaat soms best onwetend om met de natuur. Dan worden er bijvoorbeeld in een broedgebied van Grutto’s knotwilgen geplaatst. Maar Grutto’s broeden niet in bomen en vertrekken nu dus uit dat gebied. De Vechtanjer, het symbool van dit gebied, is aan het verdwijnen in Dalfsen. De Sleedoornpage (vlindersoort op de rode lijst) komt wel voor in Zwolle en Ommen, maar niet in het tussengelegen Dalfsen. Als we de sleedoorn in het buitengbeid aanplanten, dan kunnen we een mooie verbinding maken. Als je dat weet, kun je de natuur nog veel weliger laten tieren.”
Erwins ambitie om zoveel mogelijk soorten in kaart te brengen kost hem zo’n acht uur per week. “Het is geen moeten, juist niet! Met de natuur bezig zijn, geeft me rust. Overdag worden je hersenen al zo op de proef gesteld met denken, lezen, schrijven. Hier vind ik een heerlijke leegte. Ik heb het echt nodig om er op uit te gaan. Meestal alleen. Zelfs op vakantie ga ik het liefst naar een natuurgebied. Met mijn zoon Thomas pluis ik dan van te voren uit welke soorten we kunnen verwachten in dat gebied. In plaats van mijn tellingen op waarneming.nl te plaatsen, schaal ik dan op naar de internationale site observado.org. Mijn hobby gaat dus altijd door!”
Erwin helpen om zijn ambitie waar te maken? In mei organiseert Erwin voor Dalfsenaren een ‘500-soorten dag’. Dit is een natuurwandeling gecombineerd met een teldag. Aan het eind van de dag moeten er 500 verschillende soorten planten en dieren op de foto staan. Wie doet mee?
